De waardedaling van assets van banken heeft het risico op bankruns zoals bij SVB aanzienlijk vergroot.
Dat hebben de economen Erica Jiang, Gregor Matvos, Tomasz Piskorski en Amit Seru becijferd op basis van gegevens uit de Verenigde Staten. De waarde van assets op de balansen van Amerikaanse banken ligt 2 biljoen dollar lager dan de boekwaarde. Assets met lange looptijden zijn aanzienlijk minder waard geworden. Van het eerste kwartaal van 2022 tot het eerste kwartaal van 2023 daalde een indextracker voor woninghypotheken (SPDR Portfolio Mortgage-Backed Bond ETF) met ongeveer 11 procent. Een indextracker voor commercieel vastgoed (Ishares CMBS ETF) zakte 10 procent. Voor langlopende obligaties bedroeg de waardedaling zelfs 25 tot 30 procent.
Lees ook: Economen: ECB kan rente minder sterk verhogen vanwege onrust SVB
Aanzienlijke waardedaling
Oorzaak is de reeks renteverhogingen waarmee de Federal Reserve, het Amerikaanse stelsel van centrale banken, de inflatie bestrijdt. De federal funds rate steeg tussen 7 maart 2022 en 6 maart 2023 van 0,08 procent naar 4,57 procent. Ook verminderde de Fed het totaal aan obligaties op zijn balans.
‘Over het geheel genomen, zoveel is duidelijk, heeft de monetaire verkrapping tot een aanzienlijke waardedaling geleid van assets met lange looptijden’, schrijven de onderzoekers. Gemiddelde is de waarde van de assets bij de 4.800 Amerikaanse banken met 10 procent gedaald.
Onverzekerde tegoeden grootste risicofactor
Wanneer geven hoge ongerealiseerde verliezen en een laag eigen vermogen aanleiding tot een bankrun? De sleutel om dat te begrijpen is volgens de onderzoekers het percentage onverzekerde tegoeden van rekeninghouders in de totale funding van de bank. Wie zijn geld bij een faillissement niet terugkrijgt, zal zijn middelen voor dat moment veilig willen stellen.
Lees ook: Hoe zit het met Europese banken en de Amerikaanse bankenonrust?
Daar zat de grootste kwetsbaarheid voor de omgevallen bank SVB. De gemiddelde Amerikaanse bank fundt 10 procent van zijn assets met eigen vermogen, 63 procent met verzekerde tegoeden en 23 procent met onverzekerde tegoeden. Bij SVB bedroeg het aandeel onverzekerde tegoeden 92,5 procent van het totaal. Qua vermogenspositie behoorde SVB niet tot de allerzwakste financiële instellingen. Een tiende van de Amerikaanse banken had een groter percentage ongerealiseerde verliezen. Een net zo groot deel van de banken had een lager eigen vermogen dan SVB.
Kwetsbaarheid aanzienlijk vergroot
De combinatie van verliezen en onverzekerde tegoeden geeft de prikkel voor een run op de tegoeden. Als de helft van die onverzekerde tegoeden wordt opgenomen, lopen bijna 190 banken een mogelijk risico om in gebreke te blijven tegenover houders van 300 miljard dollar verzekerde tegoeden. Aanzienlijk meer banken lopen risico’s wanneer de opname van onverzekerde tegoeden tot gedwongen verkopen van assets leidt. De onderzoekers concluderen: “In het algemeen wijzen deze berekeningen erop dat de recente waardedalingen van bankactiva de kwetsbaarheid van het Amerikaanse banksysteem voor runs van niet-verzekerde depositohouders aanzienlijk hebben vergroot.”
Lees ook
Strateeg Rabobank: financiële sector blijft voorlopig onrustig
BlackRock: Centrale banken schieten economie niet te hulp
