Waarom circulair ondernemen? Als uw bedrijf circulair wil gaan ondernemen, probeer dan eerst antwoord te krijgen op de vijftien vragen in dit artikel.
De eerste stap die u als ondernemer kunt zetten, is om binnen het bedrijf te bespreken welke circulaire mogelijkheden er voor de onderneming zijn. De kansen zitten vooral in het opsporen van verspilling en in de mogelijkheden om met grondstoffen, materialen en producten waarde te creëren en te behouden. Het gaat niet alleen om financiële waarde; ook ecologische en sociale waarden zijn van belang.
Probeer antwoord te krijgen op de volgende 15 vragen, eventueel met behulp van adviseurs:
1. Wat is onze visie op circulariteit en innovatie en hoe kunnen we daar uitvoering aan geven?
2. Wat verwachten klanten, leveranciers, onze huidige en toekomstige werknemers en andere belanghebbenden van onze producten of diensten en onze bedrijfsvoering?
3. Welke grondstoffen en materialen verbruiken we nu, wat zijn de leveringsrisico’s en de kosten daarvan
4. Hoe kunnen we gebruik van grondstoffen en materialen beperken?
5. Wat is voor ons het financiële risico van huidige en toekomstige milieuheffingen?
6. Welke waarde zit er nog in ons afval of (gescheiden) reststromen?
7. Wat zijn de kansen voor meer behoud van waarde? Kunnen grondstoffen of materialen bijvoorbeeld worden verkregen uit hergebruik of recycling? Wat zijn de mogelijke besparingen voor inkoop en productie?
8. Wat kunnen ketenpartners en hun reststromen voor ons betekenen, wat kunnen wij betekenen voor onze partners?
9. Zijn er in ons bedrijf al (bijna) circulaire stromen? Hoe kunnen we die optimaliseren?
10. Welke mogelijkheden zijn er om circulair in te kopen?
11. Wat is het waardeverlies van onze producten na verkoop? Wie verdient er na verkoop nog aan
12. Kunnen onze producten langer meegaan, door bijvoorbeeld onderhoud, reparatie en refurbishment
13. Kunnen onze producten anders (circulair en misschien ook modulair) worden ontworpen, zodat ze beter geschikt zijn voor onderhoud, reparatie of hergebruik?
14. Hoe kunnen we aandacht geven aan design thinking? Dit is een manier om in vijf stappen met een multidisciplinair team tot innovatie te komen:
1. Leef je in in de wensen en behoeften van klanten;
2. bepaal het probleem dat de klant heeft;
3. bedenk mogelijke oplossingen;
4. maak een testcase of prototype;
5. test dit en peil meningen bij gebruikers.
15. Welke dienstverlening(servicemodel) past eventueel bij onze bevindingen – zoals lease of verhuur van nieuwe of hergebruikte producten, of terugkoop van het product op termijn? Wat zijn de voordelen voor ons en voor de klant?
De meeste van deze vragen komen in een lineaire bedrijfsvoering niet of nauwelijks aan de orde. Daardoor kan een groot deel van de verspilling uit het zicht blijven. Pas als u de antwoorden heeft op bovenstaande vragen, kan het waardeverlies in beeld komen. Met dat verlies kunt u aan de slag; daar liggen de nieuwe businesskansen om (meer) waarde te creëren.
Beginnen met circulair ondernemen
Proefprojecten blijven nogal eens in de opstartfase steken. Die kans is te verkleinen door strategische keuzes goed te verankeren in de organisatie en door draagvlak te creëren. Dat vraagt om een sterke rol van het management.
Van belang is ook dat binnen de onderneming een netwerkje bestaat van mensen in alle niveaus van de organisatie, die het circulaire project niet alleen dragen maar ook uitdragen. Waarschijnlijk is enige scholing noodzakelijk om de circulaire principes bij iedereen goed tussen de oren te krijgen. Zoek circulaire partners in of buiten de eigen keten om praktische kennis te kunnen vergaren en te delen.
- Begin met kleine stappen; bijvoorbeeld met een eenvoudig circulair experiment of pilotproject voor een bepaalde doelgroep, in een van de bedrijfsprocessen met een laag risicoprofiel.
- Formuleer een doelstelling en een strategie voor uw project. Stel bijvoorbeeld een doel voor hergebruik of reductie van afval, of voor circulaire vooruitgang bij een facilitaire dienst. Zorg voor een nulmeting en monitoring van het project.
- Betrek zo veel mogelijk mensen uit alle lagen van het bedrijf bij het project.
- Zoek aansluiting bij (liefst circulaire) ketenpartners, bij initiatieven in de regio en bij advies-, netwerk- en sectororganisaties.
- Maak gebruik van opgedane kennis in de Green Deals of sluit aan bij een lopende Green Deal.
- Een eerste kleine duurzame stap kan al gauw een onvermoede weg openen naar een stap met meer positieve impact.
- Een eerste, niet te missen wegwijzer, adviesdienst en matchingplatform voor het mkb is het Versnellingshuis Nederland Circulair.
- Productiebedrijven kunnen workshops en tracks van CIRCO volgen om samen met ketenpartners inzicht te krijgen in circulaire kansen van ontwerp van producten, diensten en businessmodellen.
