De president-commissaris moet de aandeelhoudersvergadering veel strakker gaan leiden. Hij of zij moet er niet voor terugdeinzen om de spreektijd van aandeelhouders te maximeren en om voor een bepaald onderwerp een maximumtijd uit te trekken. Om vroegtijdig signalen vanuit de samenleving op te pikken, zouden beursondernemingen er daarnaast voor moeten zorgen dat de dialoog met stakeholders beter wordt gestructureerd dan nu het geval is. Deze aanbevelingen doet Eumedion in het maandag gepubliceerde evaluatierapport van de dit jaar gehouden aandeelhoudersvergaderingen.
Eumedion constateert hierin dat een aantal AVA’s van grote beursondernemingen werd verstoord door klimaatactivisten. Dit zorgde voor lange vergaderingen, diverse schorsingen en beraadslagingen die zich voornamelijk beperkten tot het klimaatbeleid en -doelstellingen van deze ondernemingen. Dit ging ten koste van de zorgvuldige behandeling van andere voor de onderneming en haar stakeholders belangrijke onderwerpen.
Bredere belangstelling
Eumedion houdt er rekening mee dat diverse actiegroepen ook in de nabije toekomst belangstelling tonen om de AVA’s van grote beursondernemingen te bezoeken. Dit tekent het belang dat deze organisaties hechten aan de AVA en de onderwerpen die daar worden behandeld. Eumedion verwelkomt deze bredere belangstelling en discussie op de AVA, als deze stakeholders de vergaderorde respecteren en voldoende ruimte laten aan andere vergaderbezoekers om aan het debat deel te nemen. Eumedion ziet in de gebeurtenissen dit AVA-seizoen geen aanleiding om aan het vergader- en spreekrecht van een aandeelhouder te tornen of om over te stappen op digitale vergaderingen.
Eumedion constateert in het rapport verder dat het aantal bestuursvoorstellen dat onder aandeelhouders weerstand opriep dit jaar veel minder groot was dan in 2022. Het aantal voorstellen dat meer dan 20% tegenstemmen ontmoette of kort voor de AVA van de agenda werd gehaald, daalde dit jaar met bijna 50% naar 32. Dat is slechts 3% van het totaalaantal geagendeerde voorstellen. Het aantal verworpen voorstellen daalde van tien in 2022 naar acht dit jaar. Deze statistieken duiden er volgens Eumedion op dat beursondernemingen steeds vaker al bij het formuleren van de voorstellen rekening houden met de opvattingen van (grote) beleggers. Mogelijk speelt ook een rol dat aandeelhouders steeds vaker bestuurders en commissarissen persoonlijk verantwoordelijk houden voor een voorstel dat verkeerd valt. Zij deinzen er steeds minder voor terug om dan tegen de decharge en/of de (her)benoeming van een bestuurder of commissaris te stemmen. Deze beweging is dit AVA-seizoen duidelijk zichtbaar.
Eumedion tekent in het rapport verder op dat de accountants hun disciplinerende rol steeds beter vervullen, maar dat de transparantie en aanspreekbaarheid over de controlewerkzaamheden soms nog te wensen overlaat.
De andere hoofdpunten van het AVA-seizoen 2023 zijn:
· Het overgrote deel van de beursondernemingen (78%) hield dit jaar de AVA volledig fysiek. De overige 22% bood aandeelhouders ook de gelegenheid om digitaal aan de AVA deel te nemen. Er werden dit jaar geen volledig digitale AVA’s gehouden, omdat de ‘Covid-noodwet’ hierover op 1 februari 2023 verviel, dus vlak voor de start van het AVA-seizoen 2023.
· De beloning van bestuurders blijft het meest bediscussieerde onderwerp voorafgaand en op de AVA: 41% van alle voorstellen die meer dan 20% tegenstemmen ontmoette, had betrekking op dit onderwerp.
· Het aantal aandeelhouders dat stemt op de AVA’s neemt nog steeds toe. Het gemiddelde aantal uitgebrachte stemmen op de AVA’s van zowel AEX- als AMX-ondernemingen bereikte dit jaar een nieuw record: bijna 80% bij de AEX-ondernemingen en ruim 75% bij de AMX-ondernemingen.
· Het aantal vrouwen in de raden van commissarissen van Nederlandse beursondernemingen is dit seizoen verder gestegen en ligt nu op gemiddeld 43% bij de AEX-ondernemingen en 40% bij de AMX-ondernemingen, dus ruim boven het wettelijk quotum van 33%. Het aantal vrouwelijke bestuurders blijft daar ver bij achter: gemiddeld 22% bij AEX-ondernemingen en 12% bij de AMX-ondernemingen. Nog slechter is het gesteld met de etnische diversiteit in de bestuurskamers van de Nederlandse beursondernemingen.
· Biodiversiteit, mensenrechten, de ‘ketenverantwoordelijkheid’ en belastingbeleid en -transparantie komen steeds vaker aan de orde in het debat op de AVA, maar de informatie hierover in de jaarverslagen van de beursondernemingen blijft vaak nog sterk achter bij de Europese verslaggevingsverplichtingen die vanaf boekjaar 2024 in werking treden.
